Dış Ticarette Ödeme Şekilleri

DIŞ TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ

-          PEŞİN ÖDEME (DOWN PAYMENT)

-          MAL MUKABİLİ ÖDEME (CASH AGAINST GOODS)

-          VESAİK MUKABİLİ ÖDEME(CASH AGAINST DOCUMENT)

-          AKREDİTİFLİ ÖDEME(L/C LETTER OF CREDIT / DOCUMENTARY CREDIT)

-          PEŞİN ÖDEME (DOWN PAYMENT)

Genellikle özel sipariş üzerine üretilen veya üretimi süre alan malların alımında peşin ödeme yöntemi kullanılmaktadır. Peşin ödeme satıcının yararına olan bir yöntemdir. Alıcı ile satıcı arasında yapılan anlaşmaya istinaden alıcı satıcıya malın bedelini havale (banka transferi) yöntemiyle göndermektedir.

                Birbirini iyi tanımayan firmalar arasındaki ticarette bu yöntem alıcı (bedeli ödeyen) için risk (malı alamama) oluşturur. Proforma fatura üzerinde “down payment” veya “advance payment” ibaresi bulunmalıdır.

-          MAL MUKABİLİ ÖDEME (CASH AGAINST GOODS)

İhracatçı malı yükleyip gönderir. Sevk vesaikini ithalatçıya gönderir. Vesaiki teslim alan ithalatçı malı çeker. Bedelini daha önceden anlaştıkları bir tarihte ihracatçıya öder. Proforma fatura üzerinde “Cash against Goods” ibaresi bulunmalıdır. 

-          VESAİK MUKABİLİ ÖDEME(CASH AGAINST DOCUMENT)

İhracatçı malını yükleyip gönderir. Sevk vesaikini bankası aracılığı ile ithalatçının ülkesindeki bir bankaya gönderir. Sevk vesaikini alan banka ithalatçıya ihbar eder. Firma bankaya karşılığını yatırdığında bedel yurt dışına transfer edilerek sevk evrakları ithalatçıya teslim edilir. Proforma fatura üzerinde “Cash Against Documents” ibaresi bulunmalıdır.

Kabul kredili vesaik mukabili ödeme şeklinde ise, sevk vesaikinin ekinde poliçe bulunması, buna bağlı olarak ödemenin belli bir vadeye bağlanması söz konusudur. Gelen vesaikin kabul edilmeme durumu da vardır. İhbardan itibaren 60 gün içinde alınmayan vesaik tahsil emrini yollayan bankaya iade edilir. ( ICC 522 Md.26). 

-          AKREDİTİFLİ ÖDEME(L/C LETTER OF CREDIT / DOCUMENTARY CREDIT)

Uluslararası ticarette alıcı ve satıcı farklı ülkelerde olduğundan satıcı aşağıdaki sorunlarla karşılaşabilir. Alıcıyı tanımıyordur, Alıcının malların parasını zamanında ödeyeceğinden emin değildir,  Malların gideceği ülkede ortaya çıkabilecek kısıtlamalardan etkilenmek istemiyordur.

Akreditif birbirini tanımayan veya birbirine güvenmeyen firmalar arasındaki ticaretin sağlanması amacı ile kullanılan yöntemdir. Bu yöntem ile anlaşmazlıklar asgariye indirilmiştir.

  

·         AKREDİTİFİN TANIMI ;

Alıcının (ithalatçının) ülkesindeki bir banka aracılığı ile tespit edilen süre içerisinde belirlenen şartların yerine getirilmesi kaydıyla belirli bir meblağ için satıcı (ihracatçı) lehine ihracatçının ülkesindeki bir bankaya açtıracağı kredi hesabıdır. Kısaca şartlı havale talimatıdır.

·         AKREDİTİFİN TARAFLARI

o   Akreditif Amiri (ithalatçı/ applicant)

o   Amir Banka (ithalatçının bankası/ issuing bank)

o   Lehdar Banka (ihracatçının bankası/ advising or confirming bank)

o   Lehdar (ihracatçı/ beneficiary).

Akreditifli ödemede ithalatçı bankasına başvurarak akreditif şartlarını belirtir. Amir banka aracı bankaya akreditif açar ve ihracatçıya ihbarda bulunur. İhracatçı akreditif şartlarına göre sevk evraklarını düzenleyip malını sevk eder ve ilgili sevk evraklarını akreditif süresi içinde bankasına ibraz eder.

Lehdar banka vesaiki akreditif şartlarına göre inceler, uygun bulur ise ihracatçıya ödemeyi yapar. Vesaik uygun değil ise amir bankadan ödeme talimatı ister veya vesaiki rezerv kaydıyla gönderir ve amir bankadan talimat bekler.

Akreditifte ödeme, mala istinaden değil sadece ibraz edilen vesaike istinaden yapılmaktadır. Akreditif, akreditifi açan bankanın bir taahhüdüdür.

·         AKREDİTİFİN ÇEŞİTLERİ

o   Teyitli

o   Teyitsiz

Teyitsiz akreditifler: Lehdar bankanın ödeme konusunda herhangi bir sorumluluğu yoktur. Akreditifi lehdara ihbar etmekle görevi son bulur. Ancak, akreditifi dikkatli bir şekilde inceler.

Teyitli akreditifler: Amir bankanın taahhüdünü yerine getirmeyip aracı bankaya ödeme yapmaması lehdarı bağlamaz. Bu durumda aracı banka ödemeyi yapmak zorundadır. Bu bakımdan teyidin önemi büyüktür.

Burada iki risk mevcuttur: Banka Riski ve Ülke Riski. Gayrikabilirücu akreditifler teyitli veya teyitsiz olabilir.

·         ÖDEME ŞARTLARI BAKIMINDAN

o   Görüldüğünde ödemeli akreditif  (Sight letter of credit)

o   Vadeli akreditif (Deferred letter of credit)

o   Kabul kredili  (Poliçe kabullü) akreditif  (Acceptance letter  of credit)

Görüldüğünde ödemeli akreditif: Uygun vesaikin aracı bankaya ibrazında lehdara ödeme yapılır.

Vadeli akreditif: Alıcı ile satıcı arasında yapılan anlaşmaya göre belirlenen ödeme vadesi akreditif şartları arasında belirtilir. Uygun vesaikin ibrazından sonra belirlenen vadede ödeme yapılır. Bu yöntem ile alıcıya bir çeşit kredi sağlanmaktadır. Vadeler genellikle; konişmento tarihinden itibaren xx gün, veya akreditif açılış tarihinden xx gün şeklinde belirlenmektedir.

Kabul Kredili Akreditif: Vadeli akreditiften farkı vesaik arasında bir poliçenin olmasıdır. Ödeme vadesi poliçe üzerinde görülmektedir. Poliçeler alacaklı tarafından düzenlenir. Poliçenin borçlu tarafından kabulü, borçlunun bankasının ise avali istenir. Aval, borçlunun borcunu ödememesi durumunda bankasının ödemeyi garanti ettiğinin göstergesidir. Ayrıca söz konusu poliçelerin iskontosu suretiyle lehdara finansman sağlanır.

·         AKREDİTİF TEKLİFİNDE BULUNMASI GEREKENLER (İTHALATÇININ TALİMATI)

                Amir

                Amir banka adı

                Teklif tarihi

                Akreditif vadesi ve yeri

 Lehdar

 Akreditifin devredilebilir olup olmadığı

 Akreditife teyit istenip istenmediği

 Akreditif meblağı ve döviz cinsi

 Akreditifin ne şekil kullanılacağı

 Kısmi yüklemelere izin verilip verilmediği

 Kısaca malın tanımı

 Ticari terimler ( Incoterms )

 İstenen vesaik

Belgenin isimleri,

               Kaç adet istendiği,

               Orijinal mi  kopya mı olacağı,

               Belgeyi düzenleyecekler ve belgenin içeriği,

  Ticari fatura

   Nakliye vesaiki

   Sigorta vesaiki

   Diğer vesaik

   İbraz  süresi

   Ek talimatlar

   Sonuçlandırma ( Akreditif tutarının ödeme şekli )

   Akreditif amirinin imzası

·         AKREDİTİF ÇEŞİTLERİ

Karşılıklı Akreditif (Back to back L/C)

Devredilebilir Akreditif  (Transferable L/C)

Stand-by Akreditif (Stand-by L/C)

Red Clause L/C ( Kırmızı Şartlı Akreditif )

                             Green Clause L/C ( Yeşil Şartlı Akreditif )

Detaylı bilgiler için syildiz987@gmail. adresine yazınız.